- διάχυση
- Η έκχυση, η διασκόρπιση αλλά και η φθορά· η χαλάρωση ή η εύθυμη εκδήλωση.
(Ιατρ.) Τεχνική για την αφαίρεση ουσιών από το αίμα με χρήση μιας μεμβράνης, μέσω της οποίας διέρχονται οι διάφορες ουσίες με διαφορετικούς ρυθμούς. Η διαδικασία χρησιμοποιείται όταν δεν λειτουργούν φυσιολογικά τα νεφρά και σε ορισμένες περιπτώσεις δηλητηρίασης ή λήψης υπερβολικής δόσης φαρμάκων.
(Χημ.) Η ιδιότητα που έχουν οι ουσίες να αναμειγνύονται μεταξύ τους· δ. μπορεί να υπάρξει μεταξύ στερεών, υγρών ή και αέριων ουσιών.
Το φαινόμενο μπορεί να επιτελεστεί με διάφορες ταχύτητες, ανάλογα με τη φύση των ουσιών που διαχέονται. Η ταχύτητα της δ. ρυθμίζεται από φυσικούς νόμους: όσο ελαφρύτερα είναι τα σώματα τόσο ταχύτερη είναι η δ. Ιδιαίτερη σημασία αποκτά η μελέτη της δ. των αερίων, επειδή από την ταχύτητα δ. μπορεί να υπολογιστεί το μοριακό τους βάρος. Η δ. διαλυμάτων διαφορετικής συγκέντρωσης ή ενός καθαρού υγρού και ενός διαλύματός του επιτρέπει τη μελέτη ορισμένων χαρακτηριστικών ιδιοτήτων των διαλυμάτων, όπως η ώσμοση, η διάλυση κλπ.
Η δ. μεταξύ στερεών ουσιών είναι πιο αργή και σε θερμοκρασία περιβάλλοντος ισούται με το μηδέν. Παράδειγμα αυτού του φαινομένου έχουμε αν παρατηρήσουμε τη συμπεριφορά μιας μικρής ράβδου χαλκού, την οποία καλύπτουμε με ένα λεπτό στρώμα νικελίου και την υποβάλλουμε σε θερμοκρασία κατώτερη του σημείου τήξης. Ύστερα από ορισμένο χρονικό διάστημα, στην επιφάνεια μεταξύ χαλκού και νικελίου σχηματίζεται ένα κράμα απολύτως όμοιο με αυτά που παράγονται με συνήθεις μεθόδους. Άλλο ενδιαφέρον παράδειγμα είναι η δ. άνθρακα στον σίδηρο: μια μικρή ράβδος σιδήρου που καλύπτεται με άνθρακα και θερμαίνεται στους 900°C σχηματίζει πρώτα ένα στερεό διάλυμα με τον άνθρακα και ύστερα σχηματίζει σεμεντίτη (Fe3C).
Μια σύγχρονη μέθοδος για την παρακολούθηση της δ. οποιουδήποτε σώματος χρησιμοποιεί τα ραδιοϊσότοπα ως ανιχνευτικά μέσα.
δ.ακτινοβολιών. Φαινόμενο κατά το οποίο μια δέσμη κάποιας ακτινοβολίας συναντά ένα κατάλληλο φυσικό εμπόδιο και εκτρέπεται προς όλες τις διευθύνσεις. Έτσι το κάθε σημείο του εμποδίου εκπέμπει, ως ετερόφωτο σώμα, ένα μέρος του φωτός που έλαβε.
Διακρίνουμε μία δ. εξ ανακλάσεως, μία εκ διαθλάσεως και μία εκ περιθλάσεως. Αν έχουμε δ. εξ ανακλάσεως, τότε η δέσμη ανακλάται προς όλες τις κατευθύνσεις πάνω σε μια τραχεία επιφάνεια. To πιο σύνηθες παράδειγμα αυτού του τύπου είναι η δ. που συντελείται στο εσωτερικό της γήινης ατμόσφαιρας, στην οποία οφείλεται και το γαλάζιο χρώμα του καθαρού ουρανού (πράγματι, η δ. είναι μέγιστη για το ιώδες χρώμα του φάσματος του ορατού φωτός – νόμος του Rayleigh).
Η δ. εκ περιθλάσεως συντελείται όταν η ακτινοβολία συναντά εμπόδια με διαστάσεις παρόμοιες προς το μήκος κύματός της. Εξαιτίας της περίθλασης η φωτεινή ένταση πέρα από το εμπόδιο δεν είναι μηδενική, ακόμα και σε διευθύνσεις διαφορετικές από τη διεύθυνση του προσπίπτοντος φωτός. Η δ. στο εσωτερικό των διαφανών σωμάτων είναι ένα φαινόμενο που εξηγείται σύμφωνα με τους δύο μηχανισμούς δ. που προαναφέρθηκαν. Το φαινόμενο αυτό συντελείται όταν η ακτινοβολία διέρχεται από ένα διαφανές σώμα που περιέχει σωματίδια ικανά να προκαλέσουν δ. είτε δι’ ανακλάσεως είτε διά περιθλάσεως.
Οι γενικές ιδιότητες της δ. των ακτινοβολιών είναι: η ένταση της ακτινοβολίας που διαχέεται ελαττώνεται όταν αυξάνεται η γωνία μεταξύ της διεύθυνσης πρόσπτωσης του φωτός και της διεύθυνσης δ.· η δ. αυξάνεται όταν ελαττώνεται το μήκος κύματος της θεωρούμενης ακτινοβολίας.δ. του ήχου. Φαινόμενο κατά το οποίο ένα ηχητικό κύμα, αρχικά ομαλό (π.χ. επίπεδο ή σφαιρικό) προσπίπτει σε μια ανώμαλη επιφάνεια. Το αποτέλεσμα είναι ένα σύνολο ανακλάσεων, διαθλάσεων και περιθλάσεων, έτσι ώστε να μην μπορεί να θεωρηθεί πια ως ένα κύμα, αλλά μόνο ως μία πυκνότητα ηχητικής ενέργειας, μεταβλητής από σημείο σε σημείο, η οποία συνιστά και τη χαρακτηριστική παράμετρο του φαινομένου. Η δ. του ήχου είναι τόσο ομαλότερη όσο πιο σταθερή είναι η πυκνότητα της ηχητικής ενέργειας από σημείο σε σημείο μιας ζώνης. Η ομαλότητα αυτή της δ. έχει ιδιαίτερη σημασία στους απορροφητικούς θαλάμους, γιατί επηρεάζει την ακρίβεια των μετρήσεων του συντελεστή απορροφήσεων που επιτελούνται εκεί. Επειδή, μάλιστα, η ιδιαίτερη μορφή των τοιχωμάτων στους θαλάμους αυτούς δεν είναι αρκετή για να βελτιωθεί η κατάσταση, αναρτώνται από την οροφή αντικείμενα τα οποία διαχέουν τον ήχο.
Δύο διαδοχικές φάσεις του φαινομένου της διάχυσης μεταξύ δύο υγρών. Av προσθέσουμε σταγόνα-σταγόνα κρασί στο νερό, παρατηρούμε ότι οι δύο ουσίες δεν σχηματίζουν δύο επάλληλα στρώματα, αλλά το κρασί εισχωρεί αργά στο νερό για να σχηματίσει μαζί του ένα ομογενές διάλυμα.
Διάχυση του ήχου συμβαίνει όταν ένα ηχητικό κύμα προσπέσει σε μία επιφάνεια ανώμαλη είτε ως προς τις διαστάσεις της είτε ως προς τις απορροφητικές της ιδιότητες. Το φαινόμενο της διάχυσης του ήχου έχει ιδιαίτερη σημασία για τους απορροφητικούς θαλάμους, επειδή επηρεάζει τις μετρήσεις απορρόφησης που εκτελούνται σε αυτούς.
* * *η (AM διάχυσις)διασκορπισμό, έκχυσηνεοελλ.διαχύσειςζωηρή εκδήλωση φιλικών συναισθημάτωναρχ.1. έκταση, εξάπλωση2. φθορά, καταστροφή, βλάβη3. τήξη4. καταπράυνση5. χαύνωση, χαλάρωση6. φαιδρότητα7. (ειρωνικά) εμπαιγμός8. το δελφίνι (Για τις εγκυκλοπαιδικές χρήσεις τού όρου βλέπε τα αντίστοιχα εγκυκλοπαιδικά λήμματα).
Dictionary of Greek. 2013.